नीतिशतक पर आधारित अतीव लघु प्रश्नोत्तर

 ✡️✡️नीतिशतक पर आधारित अतीव लघु प्रश्नोत्तर✡️✡️

प्रश्न: 1. नीतिशतकस्य कर्ता कः ?

 उत्तरम्-भर्तृहरिः। 

प्रश्न: 2. अधोलिखितेषु ग्रन्थेषु कः भर्तृहरिणा सह न सम्बद्धः

 (क) नीतिशतकम् (ख) श्रृंगारशतकम् (ग) वैराग्यशतकम् (घ) व्यवहारभानुः 

उत्तरम्-(घ) व्यवहारभानुः ।

 प्रश्न: 3. भर्तृहरिः कस्य स्थानस्य राजा आसीत् ?

 उत्तरम्-उज्जयिनी नगरस्य।

 प्रश्न: 4. उज्जयिनी नगरम् अद्यतनीये कस्मिन् राज्ये वर्तते ? 

उत्तरम्-मध्यप्रदेशे। 

प्रश्न: 5. उज्जयिनी नगरी कस्याः नद्याः तटे स्थिता अस्ति ?

 उत्तरम्-शिप्रा नद्यास्तटे। (क्षिप्रा) 

प्रश्न: 6. उज्जयिनी नगर्यां स्थितस्य ज्योतिर्लिंगस्य किं नाम अस्ति ? उत्तरम्-महाकालेश्वरः। 

प्रश्न: 7. भर्तृहरेः भ्रातुः किं नामासीत् ? उत्तरम्-विक्रमः। 

प्रश्न: 8. भर्तृहरेः तस्याः पल्याः नाम लिखत यस्याः दुश्चरित्रत्वेन भर्तृहरिणा वैराग्यं गृहीतम् ?

 उत्तरम्-पिंगला। 

प्रश्न: 9. रिक्तस्थानम् पूरयत बोद्धारः

 उत्तरम्-मत्सरग्रस्ता

प्रश्न: 10. कं नरं बव्ह्माऽपि रंजयितुं न समर्थः ?

उत्तरम्-ज्ञानलवदुर्विदग्धम्।

प्रश्नः 11. "न तु प्रतिनिविष्टमूर्खजनचित्तमाराधयेत्।"इत्यस्मिन् पद्यांशे "प्रतिनिविष्ट" शब्दस्य क: अर्थ: ?

(क) प्रतिबद्ध: (ख) सत्यनिष्ठः (ग) दुराग्रहयुक्तः ( घ ) सहदय।

उत्तरम्-(ग) दुराग्रहयुक्तः ।

प्रश्नः 12. "विभूषणम् मौनमपण्डितानाम्।" अस्याः सूक्तेः हिन्द्र्थ लिखत।

उत्तरम्-"मौन" मूर्खों का श्रेष्ठ आभूषेण है।

प्रश्न: 13. भर्तृहरेः मतानुसारं किं विहीनः सर्नुष्यः "पशुः भवति ?

उत्तरम्-साहित्यसंगीतकलाविहीन:।

प्रश्न: 14. के मनुष्याः लोके मनुष्यरूपेण मृगा इव चरन्ति ?

उत्तरम्-येषा पार्श्वे विद्या तप:, ज्ञानं, शीलम् गुणः वा नास्ति।

प्रश्न: 15. तस्य धनस्य नाम लिखत यं चौराः चौरयितुं न समर्था: यच्च दानेन वृद्धिमायाति ?

उत्तरम्-विद्या।

प्रश्न: 17. "क्षीयन्तेऽखिलभूषणानि सततं गजानाम्,,,,,,,,,भूषणम्"। इत्यत्न रिक्तस्थानं पूरयत।

उत्तरम्-वाग्भूषणम् ।

प्रश्न: 18.नामं नरस्य रूपमधिकम्।" रिक्तस्थानं पूरयतं।

उत्तरम्-विद्या।

प्रश्नः 19. विद्याविहीन: पुरुषः भर्तृहरिणा क: कथितः ?

उत्तरम्-पशुः। (विद्याविहीन: पशुः।)

प्रश्न: 20. विदेशगमने विद्या मनुष्यस्य कृते किं स्वरूपा भवति ?

उत्तरम्-बन्धुस्वरूपा। (विद्या बन्धुजनो विदेशगमने।)

प्रश्न: 21. "सुकविता यद्यस्ति

उत्तरम्-राज्येन।

प्रश्न: 22. "विद्वज्जने चार्जवम्।" इत्यत्र आर्जवम् शब्दस्य कः अर्थ: ?

किम्।" इत्यत्र रिक्तस्थानं पूरयत।

उत्तरम्-सारल्यम् (सरलता)

प्रश्नः 23. "जाड््यं  धियो हरति।" जाड्यम् पदस्य विलोमशब्दं लिखत।

उत्तरम्-जाड्यम् = तैक्ष्णम्।

प्रश्न: 24. "दिक्षुतनोति कीर्तिम् " इत्यत्र रेखांकित पदस्य व्याकरणिकपरिचयं दुत्थ।

उत्तरम्-दिक् शब्द सप्तमी बहुवचन।

प्रश्न: 25. नीतिशतकानुसारं कः श्रेयसाम् पन्थाः न मन्यते ?

(क) अहिंसा (ख) अचौ्यम् ( ग) सत्यभाषणम् (घ) तृष्णा।

उत्तरम्-(घ) तृष्णा।

प्रश्नः 29. विष्नभयेन कै: कार्यम् न प्रारभ्यते ?

उत्तरम्-नीचः।

प्रश्नः 30. प्रारध्य विष्नविहताः के विरमन्ति ?

उत्तरम्-मध्याः ।

प्रश्नः 31. विैः पुनः पुनर्रपिहन्यमानाः के कार्यम् अपूर्ण न त्यजन्ति ?

उत्तरम्-उत्तमजनाः।

प्रश्नः 32. अधोलिखितेषु "सिंह" शब्दस्य पर्यायः कः ? (क) केशरी (ख) केसरी ( ग) केवरी ( घ ) केसारी

उत्तरम्-(ख) केसरी।


Comments

  1. Jagriti Sharma
    Serial no.2
    Major -Hindi

    ReplyDelete
  2. Sejal kasav
    Major sub.- pol science
    Minor sub.- hindi
    Sr.no.-01

    ReplyDelete
  3. Name Priyanka devi, Ser No 30,Major History

    ReplyDelete
  4. Sujata sharma
    major history
    sr. No. 8

    ReplyDelete
  5. Name Akshita Kumari Major Political Science Sr
    No. 70

    ReplyDelete
  6. Mamta Bhardwaj
    Sr no 01
    Major history

    ReplyDelete
  7. Monikakalia
    Sr.no 23
    Major histoy

    ReplyDelete
  8. Akriti choudhary
    Major history
    Sr.no 11

    ReplyDelete
  9. Poonam devi sr no 23 major political science

    ReplyDelete
  10. Chetna choudhary Major pol science minor Hindi sr no 13

    ReplyDelete
  11. Divya Kumari
    major political science.
    Sr.no 60.

    ReplyDelete
  12. Sonali dhiman political science Sr. no. 19

    ReplyDelete
  13. VIVEk Kumar Pol science sr no 38 dehri

    ReplyDelete
  14. ektaekta982@gmail.com
    Varsha Devi Pol 24

    ReplyDelete
  15. Name Shivani Devi
    Sr no 46
    Major Hindi
    Minor history

    ReplyDelete
  16. Name jyotika Kumari Major hindi Sr no 5

    ReplyDelete
  17. Taniya sharma
    Sr no. 21
    Pol. Science

    ReplyDelete
  18. Tanvi Kumari
    Sr. No. 69
    Major. Pol. Science

    ReplyDelete
  19. Name Simran kour
    Sr no 36
    Major history

    ReplyDelete
  20. Name rahul kumar
    Major history
    Sr no. 92

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

ईशावास्योपनिषद 18 मंत्र

महाकवि दण्डी का व्यक्तित्व एवं कृतित्व जीवन-चरित-

भर्तृहरि की रचनाएँ